CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, toplumsal medya hesabından Sivas Kongresi’nin 103. yıl dönümüne ait ileti yayınladı.
”Bizim gayretimiz, Cumhuriyetimizi demokrasi ile taçlandırmak için sürüyor.” diyen Kılıçdaroğlu’nun iletisi şöyleki:
“Milletin kayıtsız koşulsuz egemenlik isteğini ve çaba kararlılığını simgeleyen Sivas Kongresi’nin 103. yılında; başta Büyük Başkanımız Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, kurtuluş gayreti veren kahramanlarımızı minnetle anıyor, aziz anıları önünde hürmetle eğiliyorum. Onlar; yılmadılar, uğraştan asla vazgeçmediler ve Türkiye Cumhuriyetimizin temellerini attılar… Bugün de tıpkı ruh ve kararlılıkla bizim uğraşımız, Cumhuriyetimizi demokrasi ile taçlandırmak için sürüyor. Başaracağız!”
SİVAS KONGRESİ HAKKINDA
Büyük Başkan Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919’da Samsun’da başlatmış olduğu ulusal kurtuluş uğraşını Amasya’dan daha sonra, 27 Haziran 1919’da “güvenilir kent” olarak gördüğü Sivas’a gelerek sürdürdü. Sivas’ta yapılan görüşmede ülkenin durumu görüşülerek en kısa vakitte kentte ulusal bir kongre yapılmasına karar verildi.
Mustafa Kemal Paşa, Erzurum Kongresi’ne katılmak üzere Amasya’dan ayrılarak 27 Haziran 1919 günü Sivas’a geldi ve halk tarafınca coşkuyla karşılandı.
Sivas’a 2 Eylül 1919 günü bir daha gelen ve 18 Aralık 1919’a kadar burada kalan Mustafa Kemal Paşa ve birlikteindeki heyet tarafınca 4 Eylül 1919 perşembe günü saat 14.00’te bugünkü Atatürk ve Kongre Müzesi binasında, Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atıldığı Sivas Kongresi yapıldı.
Mustafa Kemal Atatürk, tarihi kongrenin kıymetini “Burada bir milletin kurtuluşunu hazırlayan kararlar verildi.” kelamıyla vurguladı.
SİVAS KONGRESİ’NDE MANDA TARTIŞMALARI
Kayıtlara nazaran resmi çalışmaları 7 gün süren kongrede, Mustafa Kemal Atatürk başkanlığında ulusun kurtuluşu için çeşitli gündem unsurları görüşüldü. 8-9 Eylül 1919’dü “manda” tartışmalarının yaşandığı kongre, 11 Eylül 1919’da sonuç bildirgesinin yayımlanmasıyla kapandı.
Gazi Mustafa Kemal Paşa ve Heyeti Temsiliye, 12 Eylül 1919’da halkın da iştirakiyle gerçekleştirilen görüşmede, ulusun kurtuluşu için kıymetli kararların yer aldığı kongre beyannamesini yayımladı.
Tıbbiyeli Hikmet’ten “Mandayı kabul edemem” çıkışı
“Manda ve himaye kabul olunamaz.” üzere ulusun kurtuluşu için fazlaca kıymetli kararların alındığı kongrede, farklı bir olay da yaşandı. Yurdun çeşitli yörelerinden delegelerin iştirakiyle 4 Eylül’de düzenlenen ve “manda” konusunun da tartışıldığı kongrede, öğrenci arkadaşlarının temsilcisi olarak, ortalarında topladıkları para ile kente gelen Hikmet ismindeki askeri tıbbiye öğrencisi de bulunuyordu. Heyecanlı manda tartışmalarının yaşandığı 8 Eylül akşamı, Mustafa Kemal Paşa’nın odasında yapılan görüşmede, askeri tıp öğrencisi Hikmet şunları lisana getirdi:
“Paşam, delegesi bulunduğum tıbbiyeliler, beni buraya istiklal davamızı başarmak yolundaki mesaiye katılmak üzere gönderdiler. Mandayı kabul edemem. Şayet kabul edecek olanlar var ise bunlar her kim olursa olsun, şiddetle ret ve takbih ederiz. Farzı muhal, manda fikrini siz kabul ederseniz sizi de reddeder, Mustafa Kemal’i vatan kurtarıcısı değil, vatan batırıcısı olarak isimlendirir ve telin ederiz.”
Bu kelamlar karşısında duygulanan ve “Arkadaşlar gençliğe bakın, Türk ulusal bünyesindeki asil kanın tabirine dikkat edin.” diyen Mustafa Kemal Paşa, çabucak sonrasında Hikmet Bey’e dönerek, “Evlat, müsterih ol. Gençlikle iftihar ediyorum ve gençliğe güveniyorum. Biz, ekalliyette (azınlıkta) kalsak dahi mandayı kabul etmeyeceğiz. Parolamız tektir ve değişmez, ya istiklal ya mevt.” dedi.
O devir Sivaslı bayanlar, Trabzon ve Erzurum’dan gelen çoğunluğu bayan ve çocuklardan oluşan göçmenlerle yakından ilgilendi. Mustafa Kemal Paşa’nın, Türk bayanlarının da Ulusal Çaba’ya örgütlü olarak katılması gerektiğini söz etmesi üzerine Sivaslı bayanlar dernek kurmak için çalışmalara başladı. Anadolu Bayanları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti ismi verilen dernek, 9 Aralık 1919’da kuruldu.
SİVAS KONGRESİ’NDEN CUMHURİYET’İN İLANINA GİDEN SÜREÇ
4-11 Eylül 1919’da gerçekleştirilen Sivas Kongresi ile Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a çıktığı andan itibaren resmi yazışmalarında en değerli sıkıntı olarak yer verdiği “milli egemenlik” ve “milli irade” kavramları devlet hayatına yansıtılmaya başladı.
Halkın bütününü kapsayan birinci örgütsel faaliyet Sivas’ta gerçekleştirildi ve Sivas Kongresi, biçimi ve içeriği prestijiyle adeta ulusal bir meclis fonksiyonu gördü. Kongrede yeni seçilen üyelerin iştirakiyle yurdun tamamını kapsayan Heyeti Temsiliye, ülkenin yazgısında birinci derecede kelam sahibi bir heyet halini aldı, ulusal hareketin yasal organları biçimlendirilmiş oldu.
Sivas Kongresi, 7 günlük çalışmayla devletin önündeki manileri ortadan kaldırarak, halkı bir bütün halinde, harekete geçirmeyi sağladı. Bu hareket, 9 Eylül 1922’de büyük bir zafere kapı açıp, 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilanıyla taçlandı.
”Bizim gayretimiz, Cumhuriyetimizi demokrasi ile taçlandırmak için sürüyor.” diyen Kılıçdaroğlu’nun iletisi şöyleki:
“Milletin kayıtsız koşulsuz egemenlik isteğini ve çaba kararlılığını simgeleyen Sivas Kongresi’nin 103. yılında; başta Büyük Başkanımız Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, kurtuluş gayreti veren kahramanlarımızı minnetle anıyor, aziz anıları önünde hürmetle eğiliyorum. Onlar; yılmadılar, uğraştan asla vazgeçmediler ve Türkiye Cumhuriyetimizin temellerini attılar… Bugün de tıpkı ruh ve kararlılıkla bizim uğraşımız, Cumhuriyetimizi demokrasi ile taçlandırmak için sürüyor. Başaracağız!”
SİVAS KONGRESİ HAKKINDA
Büyük Başkan Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919’da Samsun’da başlatmış olduğu ulusal kurtuluş uğraşını Amasya’dan daha sonra, 27 Haziran 1919’da “güvenilir kent” olarak gördüğü Sivas’a gelerek sürdürdü. Sivas’ta yapılan görüşmede ülkenin durumu görüşülerek en kısa vakitte kentte ulusal bir kongre yapılmasına karar verildi.
Mustafa Kemal Paşa, Erzurum Kongresi’ne katılmak üzere Amasya’dan ayrılarak 27 Haziran 1919 günü Sivas’a geldi ve halk tarafınca coşkuyla karşılandı.
Sivas’a 2 Eylül 1919 günü bir daha gelen ve 18 Aralık 1919’a kadar burada kalan Mustafa Kemal Paşa ve birlikteindeki heyet tarafınca 4 Eylül 1919 perşembe günü saat 14.00’te bugünkü Atatürk ve Kongre Müzesi binasında, Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atıldığı Sivas Kongresi yapıldı.
Mustafa Kemal Atatürk, tarihi kongrenin kıymetini “Burada bir milletin kurtuluşunu hazırlayan kararlar verildi.” kelamıyla vurguladı.
SİVAS KONGRESİ’NDE MANDA TARTIŞMALARI
Kayıtlara nazaran resmi çalışmaları 7 gün süren kongrede, Mustafa Kemal Atatürk başkanlığında ulusun kurtuluşu için çeşitli gündem unsurları görüşüldü. 8-9 Eylül 1919’dü “manda” tartışmalarının yaşandığı kongre, 11 Eylül 1919’da sonuç bildirgesinin yayımlanmasıyla kapandı.
Gazi Mustafa Kemal Paşa ve Heyeti Temsiliye, 12 Eylül 1919’da halkın da iştirakiyle gerçekleştirilen görüşmede, ulusun kurtuluşu için kıymetli kararların yer aldığı kongre beyannamesini yayımladı.
Tıbbiyeli Hikmet’ten “Mandayı kabul edemem” çıkışı
“Manda ve himaye kabul olunamaz.” üzere ulusun kurtuluşu için fazlaca kıymetli kararların alındığı kongrede, farklı bir olay da yaşandı. Yurdun çeşitli yörelerinden delegelerin iştirakiyle 4 Eylül’de düzenlenen ve “manda” konusunun da tartışıldığı kongrede, öğrenci arkadaşlarının temsilcisi olarak, ortalarında topladıkları para ile kente gelen Hikmet ismindeki askeri tıbbiye öğrencisi de bulunuyordu. Heyecanlı manda tartışmalarının yaşandığı 8 Eylül akşamı, Mustafa Kemal Paşa’nın odasında yapılan görüşmede, askeri tıp öğrencisi Hikmet şunları lisana getirdi:
“Paşam, delegesi bulunduğum tıbbiyeliler, beni buraya istiklal davamızı başarmak yolundaki mesaiye katılmak üzere gönderdiler. Mandayı kabul edemem. Şayet kabul edecek olanlar var ise bunlar her kim olursa olsun, şiddetle ret ve takbih ederiz. Farzı muhal, manda fikrini siz kabul ederseniz sizi de reddeder, Mustafa Kemal’i vatan kurtarıcısı değil, vatan batırıcısı olarak isimlendirir ve telin ederiz.”
Bu kelamlar karşısında duygulanan ve “Arkadaşlar gençliğe bakın, Türk ulusal bünyesindeki asil kanın tabirine dikkat edin.” diyen Mustafa Kemal Paşa, çabucak sonrasında Hikmet Bey’e dönerek, “Evlat, müsterih ol. Gençlikle iftihar ediyorum ve gençliğe güveniyorum. Biz, ekalliyette (azınlıkta) kalsak dahi mandayı kabul etmeyeceğiz. Parolamız tektir ve değişmez, ya istiklal ya mevt.” dedi.
O devir Sivaslı bayanlar, Trabzon ve Erzurum’dan gelen çoğunluğu bayan ve çocuklardan oluşan göçmenlerle yakından ilgilendi. Mustafa Kemal Paşa’nın, Türk bayanlarının da Ulusal Çaba’ya örgütlü olarak katılması gerektiğini söz etmesi üzerine Sivaslı bayanlar dernek kurmak için çalışmalara başladı. Anadolu Bayanları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti ismi verilen dernek, 9 Aralık 1919’da kuruldu.
SİVAS KONGRESİ’NDEN CUMHURİYET’İN İLANINA GİDEN SÜREÇ
4-11 Eylül 1919’da gerçekleştirilen Sivas Kongresi ile Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a çıktığı andan itibaren resmi yazışmalarında en değerli sıkıntı olarak yer verdiği “milli egemenlik” ve “milli irade” kavramları devlet hayatına yansıtılmaya başladı.
Halkın bütününü kapsayan birinci örgütsel faaliyet Sivas’ta gerçekleştirildi ve Sivas Kongresi, biçimi ve içeriği prestijiyle adeta ulusal bir meclis fonksiyonu gördü. Kongrede yeni seçilen üyelerin iştirakiyle yurdun tamamını kapsayan Heyeti Temsiliye, ülkenin yazgısında birinci derecede kelam sahibi bir heyet halini aldı, ulusal hareketin yasal organları biçimlendirilmiş oldu.
Sivas Kongresi, 7 günlük çalışmayla devletin önündeki manileri ortadan kaldırarak, halkı bir bütün halinde, harekete geçirmeyi sağladı. Bu hareket, 9 Eylül 1922’de büyük bir zafere kapı açıp, 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilanıyla taçlandı.