CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, İstanbul’da üniversite öğrencileriyle buluştu. Gençlerle sohbet eden CHP önderi, onların sorularını da yanıtladı.
Kılıçdaroğlu, bir öğrencinin ”Beşli çete teriminden bahsettiniz sizin tabirinizle, biz hukuk öğrencileri olarak biliyoruz ki bu özelleştirmeler ihale ile belli bir süre için yapılıyor. İktidara geldiğiniz taktirde ihaleleri devam eden şirketler için bir siyaset izleyecek misiniz, yoksa ihale sürecinin son bulmasını mı bekleyeceksiniz?” sorusuna şöyleki karşılık verdi:
‘KAMUYA İLİŞKİN HİZMETTİR, ELEKTRİK, SU, İNTERNET İNSAN HAKKIDIR’
“İhale Kurumu’nu büsbütün değiştireceğiz; sağlıklı, dengeli bir kurum oluşturacağız. Siz elektrik faturanızı öderken bir olağan masrafınızı ödüyorsunuz; aydınlatma. İki; elektrik dağıtım işini alan firmanın yapacağı dağıtım işinin bedelini ödüyorsunuz. Üç; kayıp kaçak bedelini ödüyorsunuz. Lakin o firmalar bunu alıyorlar, yatırım yapmıyorlar. Isparta olayı bunu bize gösterdi, bir hafta karanlıkta kaldı. bir epeyce yerde bu biçimde oldu, bunun da hesabını kimse sormuyor. ötürüsıyla biz iktidar olduğumuzda hiç kimsenin kaygısı olmasın ya adam üzere vazifelerini yaparlar ya da kimse kusura bakmasın, o işleri onların elinden alırız. Yani deriz ki ‘Bu kamuya ilişkin bir hizmettir; elektrik, su, internet artık 21. yüzyılda insan hakkıdır.”
Öğrencilerin sorduğu sorular ve Kılıçdaroğlu’nun cevapları şöyle:
‘ŞU ANDA SIĞINMACILAR İÇİN HAPİSHANEYİZ’
“Bu göçmenler hangi ülkeden gelmiş olurlarsa olsunlar ülkemizde sayısız fırsata sahipler, kendi istekleriyle ülkelerine niye dönsünler?”
“Önce bir düzeltme yapayım; gelenler sığınmacı, göçmen değil. Suriye’de yaşanan iç savaş niçiniyle beşerler hayatlarını savaş ortamında geçirmek istemediler, can güvenliklerinin sağlanmasını istediler; o sağlanamadı, ötürüsıyla bunlar komşu olan bize, Ürdün’e, başka ülkelere gittiler. Bize gelenler bizde kalmak istemediler, daha gelişmiş ülkelere, demokrasi kültürü olan ülkelere gitmek istiyorlardı. Batıya, Almanya, Fransa, Kanada, Amerika, Hollanda, İsveç, buralara gitmek istiyorlar. Bıraksanız kimse Türkiye’de kalmayacak. Yani baskının olduğu bir yerden kaçıp baskının olmadığı, demokrasi külçeşidinin geliştiği, kişi başına gelirin yüksek olduğu ülkelere gitmek istiyorlar. Lakin onlar almayınca bizde kaldılar ve Türkiye, bir, sığınmacılar için hapishane pozisyonunda kaldı. O pozisyondayız şu anda. Bir yere gidemiyorlar zira geri kabul mutabakatını imzaladık, oraya gidenler olursa onları alıp yine bize iade ediyorlar. Biz, bu iade mukavelesini maalesef imzaladık.
‘SURİYE İLE OTURUP BARIŞACAĞIZ’
Bunların Türkiye’de kalmaları ve sayılarının devasa yükseklikte olması Türkiye ortasında bir risk aslında; onlar için de bir risk, bunun düzelmesi lazım. Bu insanların kendi ülkelerinde, kendi kültürleri ortasında, özgürce ve can güvenlikleri sağlanarak kendi ülkelerinde yaşamaları gerekiyor. Bunun için nasıl bir yol, usul izlenmeli? Bizim düşündüğümüz yol, usul şu biçimde: Bir; Suriye ile biz çabucak oturacağız bir, barışacağız. Karşılıklı büyükelçilikler açacağız. Türkiye’deki Suriyeliler nedir, hangi pozisyondalar ve bunlar kendi ülkelerine hangi şartlarda gelebilirler, buradan yeniden Suriye’ye gittikleri vakit sanki orada can ve mal güvenlikleri sağlanacak mı, yoksa bunlar tekrar bir savaş ortamının ortasında mi kendilerini bulacaklar? Birinci büyükelçilikler açıldıktan daha sonra oturup konuşacağız ve tekrar kendi ülkelerine dönmeleri için can ve mal güvenliklerini sağlaması ile ilgili oturacağız, bir mukavele yapacağız. Bu mukavele Suriye ve Türkiye içinde değil, beraberinde Birleşmiş Milletler’in de devreye girmesini isteyeceğiz.
‘AVRUPA FONLARIYLA SURİYELİLERİN MEMLEKETİNE HİZMET GÖTÜRECEĞİZ’
Yetiyor mu? Hayır. İkinci bir adımı atmamız lazım. Bunlar kendi ülkelerine gittikleri vakit yolları, kreşleri, okulları, hastaneleri olması lazım. Bunların hiç birisi yok, bunların tamamını yapmak durumundayız. Bunu Avrupa Birliği fonlarıyla yapacağız. Avrupa Birliği ile gideceğiz, oturacağız. Ben Avrupa’ya gittiğim vakit, Suriyeli sığınmacılarla ilgili bana sorduklarında, onların yanında açık ve net onları suçladım. ‘Siz Suriye’de kan gövdeyi gdolayırken, beşerler birbirlerini öldürürken hiç sesiniz çıkmıyordu. Ancak Suriyeliler size gelmeye başlayınca kıyameti kopardınız. Artık diyorsunuz; Suriyeliler niçin geliyor? niye Suriye’de savaş çıktığı vakit savaşın engellenmesi yahut durdurulması konusunda müdahale etmediniz? Bu da Avrupa’nın etik bedellerine uygun değildir’ dedim. Onlara şunu söylemiş oldum; ‘Suriyelileri biz kendi ülkelerine göndereceğiz. Bunların yolları, okulları, kreşleri…Siz para veriyorsunuz fakat bu parayı biz bunun için kullanacağız. Siz her türlü kontrolü yapabilirsiniz, bizim bütün harcamalarımız şeffaf olacak. ötürüsıyla bu okulları, kreşleri yapacak olan da bizim müteahhitlerimiz, ihaleye çıkacağız gelip yapacaklar.
Kâfi mi? bir daha yetmez. Bu insanların can ve mal güvenliği gerekiyor. Can ve mal güvenliği için de bizim oturup bir protokol yapmamız lazım merkezi idareyle, yani Suriye idaresiyle. Ayrıyeten Birleşmiş Milletler’in de devreye girmesi lazım. Bunlar kendi ülkelerine geldiğinde, konutlarına yerleştiklerinde bunlara rastgele bir siyasal müdahale ve baskı olmayacak, bu güvenliğini de alacağız.
Kâfi mi? bir daha yetmiyor. Bu insanlara iş lazım. Daha evvel o bölgede Gaziantepli iş erkeklerinın, bizim iş inşalarının orada epey sayıda fabrikaları vardı, onları bir daha teşvik edeceğiz. Diyeceğiz ki ‘Siz gidin, fabrikaları bir daha kurun ve bu beşerler orada çalışsınlar’. ötürüsıyla kendi ülkesinde meskeni, yolu, okulu, hastanesi olacak. Can ve mal güvenliği olacak, ötürüsıyla da daha rahat, daha huzurlu bir ortamda kendi ülkesinde çalışmış olacak.”
‘SIĞINMACI ÜLKESİ OLMAYI KABUL ETMİYORUZ’
“Pakistan ve Afganistan’dan gelen sığınmacılar için de geri gönderme siyaseti uygulanacak mı?”
“Tabii, Türkiye yol geçen hanı değil. Van’a gittiğimde hudut kapısına da gittim, hudut kapısında sordum; ‘Afganlar buradan geçiyor mu, siz müsaade veriyor musunuz?’ ‘Mümkün değil’ dendi, ‘pasaportu olacak, biz denetim edeceğiz, o denli geçecekler’ dendi. Pekala nasıl oluyor da kafileler halinde geliyorlar ve biz bunları Orta Anadolu’da görüyoruz? Hatta kimi vakit küçük teknelerle Van Gölü’nü geçmeye çalışıyorlar. Hatta bir felaket olmuş, Afgan göçmenler ömrünü kaybetmişti orada. Ayrıyeten şunu söylemiş olduler bana, hudut kapısında olanlar dediler ki ‘Karakollar var bütün hudut kapısında, bir karakol ötekini görür ve ortada kameralar var, kuş uçsa herkes görür’. Artık, kuş uçsa her insanın nazaranbileceği bir ortamda nasıl oluyor da binlerce Afgan Türkiye’ye geliyor? niye sonlar yol geçen hanına dönüyor. Biz, o niçinle ‘Sınır namustur’ dedik, zira bütün hudut kapılarına gidin bu tabela vardır. E hudut namussa nasıl oluyor da bu kadar insan elini kolunu sallaya sallaya geliyor? Bunun üzerinde durmak gerekiyor, bu şunu gösteriyor aslında; siyasi otoritenin bu cins olaylara müsaade verdiğini, en azından belirli bireylerin rüşvet alarak, para alarak bu insanları Türkiye’ye soktuklarını düşünüyoruz. Bunlar da bir biçimde kendi ülkelerine gönderilecekler. Yani sığınmacı ülkesi olmak ve onların Türkiye’de kalmaları için altyapı oluşturmak, bir süre daha sonra bunlara vatandaşlık vermek yanlışsız değil. Biz bunu kabul etmiyoruz ve yanlışsız da bulmuyoruz.”
‘YENİ SİSTEMLE ESKİYE DÖNMÜYORUZ’
“Muhalefetin ülkemiz için öngördüğü Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem mevcut otoriteleşmeye ve idarenin monopolleşmesi meselelerine nasıl tahlil getirecek?”
“Biz ‘Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçeceğiz’ dediğimizde şu biçimde bir tenkit geliyor; ‘Siz eskiye mi geri dönmek istiyorsunuz?’ Asla. Eskiye niye dönmek istemiyoruz, darbecilerin yaptıkları hukuk tertibi hala yürürlükte ve bu hukuk tertibi ile biz ülkemizde demokrasiyi sağlayamayız, inşa edemeyiz. ‘Demokrasiyi gerçek manada inşa etmek istiyorsanız Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçmek zorundasınız’ diye düşünüyoruz. Ne demek Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem, ne demek darbe hukuku? Bunlara baktığınız vakit şöyleki örnekler verebilirim. Bir; siyasetin kirlilikten arınması lazım. Kirli siyaset olmaz, milletvekili iş takipçiliği, ihale takipçiliği yapmaz, rüşvet almaz vermez, liyakati olmayan bireyleri muhakkak makamlara taşımaz, devletin saygınlığına, prestijine hürmet duyar, devlet düzeneğinin sağlıklı işlenmesini ister. Biz bunu istiyoruz. Biz, darbe hukukundan Türk hukuk sisteminin tamamı ile arınmasını istiyoruz.
‘YÖK BİR DARBE HUKUKU ÜRÜNÜDÜR’
Nasıl bir demokrasi olmalı? Bir; yargı bağımsız olmalı. Sağlıklı işleyen bir demokraside kontrolsüz hiç bir kurum yoktur. Örneğin TBMM’yi Anayasa Mahkemesi denetler. Üniversiteleri kim denetler, kurumları var onlar denetler. YÖK’ü kastetmiyorum burada, Sayıştay’ı kastediyorum, yani TBMM ismine kontrol yapan kurumu. Zira biz YÖK’e karşıyız ve YÖK’ün kalkması lazım. Zira YÖK bir darbe hukuku eseridir. Kamu ihalelerini kim denetler? İhaleler maddelere uygun yapıldı mı, yapılmadı. Kim denetler, Kamu İhale Kurumu. Bankaları kim denetler, bir kendi iç kontrolleri vardır, iki; Bankacılık Düzenleme Denetleme Kurumu vardır. Lakin siz bütün bunları kaldırıp bütün yetkiyi bir bireye verdiğinizde bankanın idare şurasına siz bir güreşçi atayabilirsiniz.
‘GÜREŞÇİNİN BANKA İDARESİNDE NE İŞİ VAR?’
Şu soruyu kendinize sormanız lazım, geleceği inşa edecek gençler olarak; Ben bankacılık, siyasal ayrıntıları, hukuku bitirdim. En azından bankacılık konusunda ufak da olsa bir bilgim var. Güreşçiye karşı değilim lakin onun alanı güreş. Pekala güreşçinin banka idareden ne işi var? Eski bir milletvekili, ömrü boyunca banka eğitimi hiç almamış, bunun banka idaresinde ne işi var? Bunun ismi nedir; devlette liyakattir. O işi en yeterli kim biliyorsa ona vermek demektir. niye siz, hak etmeyen bir kişiyi getirip devletin en kıymetli kurumunu teslim ediyorsunuz? Zira üstten talimat gelecek, ‘bizim adamımız girdi, şu ihaleyi şuna ver’. O, oraya atanmasını liyakatine, eğitimine, bilgisine değil bir kişinin sonucuna borçlu. Bir kişinin sonucuna borçlu olduğu için orada liyakat olmaz.
‘YARGITAY TARİHİNİN YÜZ KARASIDIR’
Yargı bağımsızlığı… Yargıçlar kanuna nazaran karar vermezler, yargıçlar hukukun üstünlüğü ve vicdani kanaatlerine göre karar verirler. Siz, yargıç, hakim söylemiş olduğiniz bir kişiyi torpille bir makama getirirseniz… Somut meselai vereyim; İstanbul’da savcı vardı, Yargıtay’dan bir üyenin Anayasa Mahkemesi’ne seçilmesi lazım lakin savcı Yargıtay üyesi değil. Evvel bunu Yargıtay üyesi yapmak istiyorsunuz, daha sonra bunu alıyorsunuz bir kararnameyle Yargıtay üyesi yapıyorsunuz; daha sonra güya pandemi geçmiş üzere, bir hafta daha sonra diyorsunuz ki ‘Beyler, oturun karar verin’. Bir tek Yargıtay sonucunın altında imzası olmayan kişiyi Anayasa Mahkemesi’ne üye seçiyor. Yargıtay tarihinin yüz karasıdır; Yargıtay’da onlarca yargıç varken bunları değil tek sonucun altına imza atmayan kişiyi, bir kişinin talimatıyla Anayasa Mahkemesi’ne üye seçiyorsunuz. Ben bu kişinin üyelik yeminine katılmadım, zira o kişi Anayasa Mahkemesi üyeliğini hak etmiyor. Şayet sizler, yarın savcı yahut yargıç olduğunuzda verdiğiniz kararların tutarlılığıyla yükseliyorsanız mesleğinizde, önünüzde hiç bir mahzur olmaması lazım.”
“Gezi Davası kararları, Berberoğlu, Kavala ve Demirtaş’ın tutukluluk hallerine ait karar; AİHM’nin açık kararları, iktidara geldiğiniz takdirde bu tıp hukuka muhalif kararları alanlar, alınmasına niye olanlar, istikamet verenlere karşı bugün ve yarın, yargı mercileri önünde somut olarak ne yapmayı düşünüyorsunuz?”
‘KARARLARI SİYASET DEĞİL ÜLKENİN NAMUSLU YARGIÇLARI VERECEK’
“Onları bulundukları makamlardan alacağız, onların hiç birisi hakim değil. çok açık, çok net; hiç birisi hakim değil. Siyasi talimata göre şayet bir yargıç karar veriyorsa o, yargıç değildir. Anayasa Mahkemesi sonucuna alttaki hakim ‘Ben bu sonucu uygulamıyorum’ diyorsa o, ‘Anayasa’yı ben takmam’ diyor. ‘Benim önderim ayrı’ diyor, ‘yukarıda oturan’ diyor, ‘talimat verdi, ben bunu yapıyorum’ diyor. niye onun talimatını yapıyor; zira en alttaki adam ‘Ben onun talimatını yaparsam yarın beni Yargıtay’a seçer, Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçecek’. Şayet toplumsal vicdan var ise, bizler haksızlıklar karşısında susmayacaksak, haksızlıklarla gayret edeceksek işte bu topluma haksızlık yapanların bulundukları pozisyondan onları almamız lazım, demokratik yollarla, baskı kurarak değil. sonucu kim verecek, bu ülkenin namuslu yargıçları verecek, yani siyaset karar vermeyecek burada. Anayasa Mahkemesi karar verdi, ‘Serbest bırakın’ dedi sanığı, olağanda bu sonucun uygulanması lazım zira Anayasa diyor ki ‘Anayasa Mahkemesi sonucu herkesi bağlar, uymak zorundasın’ diyor. Ancak alttaki diyor ki ‘Ben uymayacağım’ diyor, ‘çünkü bana uyma dediler, ben de uymuyorum. Ben uymadığım vakit yerimde kalacağım ve yükseleceğim orada’.
Artık, sizler genç olarak, bu ülkenin geleceğinde kelam sahibi bireyler olarak şayet ‘Haksızlıklar karşısında devam et, bir şey olmaz kardeşim’ derseniz bir gün sizin de başınız belaya girdiğinde sizi destekleyecek adam bulamazsınız. aslına bakarsanız sorun da orada. Sizi destekleyecek kişi bulmanız için, birlikte olmanız için, güç birliği yapmanız için yapacağınız şey, haksızlıklar karşısında sesinizi çıkarmak, ‘bu olmaz’ demektir. ‘Bu olmaz’ söylemiş olduğiniz andan itibaren her şey çözülür, her şey.”
‘RÜŞVET ALANDAN BÜYÜKELÇİ OLUR MU?’
“Yüce Divan üzere, Adalet Divanı üzere bir sistem var politikleri denetlemesi gereken, lakin bunun etkin bir formda kullanılmadığını, müracaat sayılarının çok yüksek olduğunu biliyoruz. Bununla ilgili bir yeniliğe, değişikliğe gitmeyi düşünüyor musunuz?”
“aslına bakarsanız bugün o düzenek, siyaset kurumu, parlamentoda olan beşerler vesayet altında olmasa bu düzenek tabiatıyla çalışır. Siz, rüşvet alan adamı büyükelçi tayin ediyorsunuz. Diyeceksiniz ki ‘Ne olacak yani, rüşvet alan birisi büyükelçi olsun’. Lakin büyükelçi otomobilinde Türk bayrağı taşıyor. Cumhurbaşkanı taşır Türk bayrağı, vali taşır, büyükelçi taşır. Zira bunlar tıpkı zamandavleti hem hükümeti temsil ederler. ötürüsıyla rüşvet alan bir kişiyi siz Türk bayrağını taşıyacak bir pozisyona getiriyorsanız ve hala bu toplumun vicdanı rahatsız değilse bir sıkıntımız var demektir. Rüşvet alandan olur mu büyükelçi? Olağanda ne olması lazım, yargılanması lazım değil mi? Lakin siz yargıya baskı kuruyorsunuz, ‘bunları yargılamayın’ diyorsunuz, yargılanmıyor bunlar. Fakat bunlar yargılanır; yeri, vakti gelir. Devlet kinle, öfkeyle yönetilmez; intikam hissiyle yönetilmez, adalet hissiyle yönetilir.”
‘VERGİ VERİYORUM, NEREYE HARCIYORSUNUZ DİYE SORULMALI’
“Genel gereksinimler dahil lüks hale gelmiş ve çocuklar yatağa aç girmekteyken sizler bu güçlü süreci atlamamız ismine hangi adımları atacaksınız, nasıl bir iktisat siyaseti izleyeceksiniz?”
“Ekonomiyi düzeltmek sıkıntı bir şey değil. Fiyat istikrarı dediğimiz nedir, enflasyonla çabadır. Sorumlu kurum kim, Merkez Bankası. 4. hususu şu biçimde diyor; ‘Merkez Bankası’nın temel bakılırsavi fiyat istikrarını sağlamaktır’, bitti. Pekala Merkez Bankası’nın bu biçimde bir vazifesi var mı bugün? Askıya alınmış vaziyette. neden bir kararname çıkarttılar, Fiyat İstikrar Komitesi kurdular? Kararnamede Merkez Bankası’nın iş öteki bir kuruma verildi. O kurumda hiç toplanmıyor aslına bakarsanız, ne olduğu belirli değil. Bilimin ışığında hareket etmek zorundasınız, iktisadın kuralları vardır. Şu soruyu kaçınız soruyor bilmiyorum. Hepiniz vergi ödüyorsunuz, su içerken, elektrik düğmesine basarken. Pekala ösöylemiş olduğiniz vergiler ne oluyor? Hiç sordunuz mu? Bu sorunun sorulmadığı ülkede demokrasi olmaz. Zira sizin paranızı, soru sorulmadığı için siyasetçiler diledikleri üzere kullanırlar. halbuki bu soru demokrasinin çıkış noktasıdır. ‘Ben vergi veriyorum, benim paramı nereye harcıyorsunuz?’”
‘BİRİ HEM SİYASET YAPIP HEM ZENGİNLEŞİYORSA MALI GÖTÜRÜYORDUR’
“ergenlerde siyasi mevzuda önyargı var, siyasetin kirli bir şey olduğunu düşünüyor birçok genç ve her siyasetçinin eninde sonunda yozlaşacağını düşünüyor. Bunu denetlemek için nasıl bir düzenek yaratılacak, bunun yaşanmayacağının garantisini nasıl veriyorsunuz?”
“Siyasi Ahlak Kanunu’nun çıkması lazım. Siyasi Ahlak Kanunu ile ilgili bir komite kuruldu, 6 partinin genel lider yardımcılarının katıldığı bir komite kuruldu. Bunu yapacağız. Önyargı var, olması çok doğal. Zira bu kadar kirli bir siyasete kimse kolay kolay bulaşmak istemiyor, kirlenmek istemiyor kimse ancak birilerinin de bununla uğraş etmesi lazım. Ya kirliliğe teslim olacağız ya da kirliliği ortadan kaldıracağız. Ortadan kaldıracaksak bunun çabasını vermek zorundayız. Bakın, ben siyasete girdiğim gün bütün mal varlığımı kendi internet siteme koydum. Konutumu, eşimin yüzüğüne kadar, evimdeki tablolara kadar hepsini koydum, hesabını veriyorum. Bir kişi hem siyaset yapıp hem zenginleşiyorsa bilin ki malı gdolayıyor, Türkçesi o, bilin ki o denli. Siyasette zenginleşmek mümkün değil, bu biçimde bir şey olamaz. Fakat siz vatandaşın parasını alıp öteki yerlere yahut kendi çıkarınız için kullanıyorsanız, oradan nemalanıyorsanız olmaz.”
‘HER AİLE EKONOMİK MANADA TOPLUMSAL DEVLETİN MUHAFAZASINDA OLMALI’
“Sosyal devlet anlayışı bağlamında güç üretiminin devlet eliyle yapılması gerektiğini biliyoruz. Buna karşı bunun tam zıddı bir strateji izlendiğini görüyoruz. Geçtiğimiz hafta elektriğinizin kesilmesiyle halktan yana bir duruş sergilediniz ve siz iktidara geldiğinizde kelam konusu sorunu çözmek gayesiyle nasıl bir strateji belirleyeceksiniz ve özelleştirmenin önüne nasıl geçeceksiniz?”
“Anayasa Mahkemesi’nin kararlarına baktığınızda toplumsal devletin tarifi var, ancak maalesef Türkiye’de toplumsal devlet yok. Ben üzülerek söz edeyim; büyük kaynakların ‘beşli çete’ye tahsis edildiğini, ihalelerin onlara verildiğini, hatta aldıkları ihalelerin dünya sıralamasında birinci beşe girdiğini de çok uygun biliyoruz. Toplumsal devleti gerçek manada inşa etmek için Milletlerarası Çalışma Örgütü’nün kabul ettiği 102 sayılı Sözleşme’nin bütün sigorta kısımlarının hayata geçmesi lazım. Bunlardan 8’i geçti, 9’uncusu yok; Aile Dayanakları Sigortası. bu biçimdece her ailenin, her bireyin, ekonomik anlamada toplumsal devletin müdafaası altında olması lazım. hiç bir ailenin elektriklerinin kesilmemesi lazım. Her ailede minimum bir gelir garantisi olduğu vakit çocukların sağlıklı beslenmesi lazım. Bütün bunların hepsi yapılabilir. Dediğim üzere, bütün sorun sizin ösöylemiş olduğiniz vergilerin nerelere harcandığı sorgulamak ve toplumsal devleti bir daha inşa etmek.”
‘BUNLAR KAMUYA İLİŞKİN HİZMETTİR’
“‘Beşli çete’ teriminden bahsettiniz sizin tabirinizle, biz hukuk öğrencileri olarak biliyoruz ki bu özelleştirmeler ihale ile makul bir süre için yapılıyor. İktidara geldiğiniz taktirde ihaleleri devam eden şirketler için bir siyaset izleyecek misiniz, yoksa ihale sürecinin son bulmasını mı bekleyeceksiniz?”
“İhale Kurumu’nu büsbütün değiştireceğiz; sağlıklı, dengeli bir kurum oluşturacağız. Siz elektrik faturanızı öderken bir olağan masrafınızı ödüyorsunuz; aydınlatma. İki; elektrik dağıtım işini alan firmanın yapacağı dağıtım işinin bedelini ödüyorsunuz. Üç; kayıp kaçak bedelini ödüyorsunuz. Lakin o firmalar bunu alıyorlar, yatırım yapmıyorlar. Isparta olayı bunu bize gösterdi, bir hafta karanlıkta kaldı. bir fazlaca yerde bu biçimde oldu, bunun da hesabını kimse sormuyor. ötürüsıyla biz iktidar olduğumuzda hiç kimsenin tasası olmasın ya adam üzere misyonlarını yaparlar ya da kimse kusura bakmasın, o işleri onların elinden alırız. Yani deriz ki ‘Bu kamuya ilişkin bir hizmettir; elektrik, su, internet artık 21. yüzyılda insan hakkıdır’.
Son yaptığım direniş ötürüsıyla Avrupa Birliği’nde de aradılar, takviye vermek emeliyle. Ben onlara sordum, ‘Avrupa’da nasıl oluyor bu işler?’ Dediler ki ‘Kışın katiyen hiç kimsenin elektriği kesilemez. Borcu olsun olmasın. Şayet ailenin gelir durumu düşükse ona güç çeki veriliyor, harcadığı gücün makul bir ölçüsünü çek olarak ödüyor. Durumu güzel olup da elektriğini ödemeyen şahısların voltajı düşürülüyor, televizyon seyredemez hale geliyor fakat ışığı var bir daha.’ İnsan hakkı elektrik ve siz yaklaşık 4 milyon abonenin elektriğini kesiyorsunuz; 12-13 milyon insan demek ve burada çocuklar var. Çocuklar okula gidiyorlar. Buna toplumun dikkatini çektik. Onun elektriğinin niye kesildiğini sorgulamamız lazım. Bir anne bana şunu söylemiş oldu; ‘3 çocuğum var, eşimden boşandım, elektrik faturamı ödeyemiyorum, elektriğim kesildi. Çalışmak istediğim vakit çocukları bırakacak bir kreş lazım lakin aldığım fiyat taban fiyat, çocukların kreşine yetmez’.”
Kılıçdaroğlu, bir öğrencinin ”Beşli çete teriminden bahsettiniz sizin tabirinizle, biz hukuk öğrencileri olarak biliyoruz ki bu özelleştirmeler ihale ile belli bir süre için yapılıyor. İktidara geldiğiniz taktirde ihaleleri devam eden şirketler için bir siyaset izleyecek misiniz, yoksa ihale sürecinin son bulmasını mı bekleyeceksiniz?” sorusuna şöyleki karşılık verdi:
‘KAMUYA İLİŞKİN HİZMETTİR, ELEKTRİK, SU, İNTERNET İNSAN HAKKIDIR’
“İhale Kurumu’nu büsbütün değiştireceğiz; sağlıklı, dengeli bir kurum oluşturacağız. Siz elektrik faturanızı öderken bir olağan masrafınızı ödüyorsunuz; aydınlatma. İki; elektrik dağıtım işini alan firmanın yapacağı dağıtım işinin bedelini ödüyorsunuz. Üç; kayıp kaçak bedelini ödüyorsunuz. Lakin o firmalar bunu alıyorlar, yatırım yapmıyorlar. Isparta olayı bunu bize gösterdi, bir hafta karanlıkta kaldı. bir epeyce yerde bu biçimde oldu, bunun da hesabını kimse sormuyor. ötürüsıyla biz iktidar olduğumuzda hiç kimsenin kaygısı olmasın ya adam üzere vazifelerini yaparlar ya da kimse kusura bakmasın, o işleri onların elinden alırız. Yani deriz ki ‘Bu kamuya ilişkin bir hizmettir; elektrik, su, internet artık 21. yüzyılda insan hakkıdır.”
Öğrencilerin sorduğu sorular ve Kılıçdaroğlu’nun cevapları şöyle:
‘ŞU ANDA SIĞINMACILAR İÇİN HAPİSHANEYİZ’
“Bu göçmenler hangi ülkeden gelmiş olurlarsa olsunlar ülkemizde sayısız fırsata sahipler, kendi istekleriyle ülkelerine niye dönsünler?”
“Önce bir düzeltme yapayım; gelenler sığınmacı, göçmen değil. Suriye’de yaşanan iç savaş niçiniyle beşerler hayatlarını savaş ortamında geçirmek istemediler, can güvenliklerinin sağlanmasını istediler; o sağlanamadı, ötürüsıyla bunlar komşu olan bize, Ürdün’e, başka ülkelere gittiler. Bize gelenler bizde kalmak istemediler, daha gelişmiş ülkelere, demokrasi kültürü olan ülkelere gitmek istiyorlardı. Batıya, Almanya, Fransa, Kanada, Amerika, Hollanda, İsveç, buralara gitmek istiyorlar. Bıraksanız kimse Türkiye’de kalmayacak. Yani baskının olduğu bir yerden kaçıp baskının olmadığı, demokrasi külçeşidinin geliştiği, kişi başına gelirin yüksek olduğu ülkelere gitmek istiyorlar. Lakin onlar almayınca bizde kaldılar ve Türkiye, bir, sığınmacılar için hapishane pozisyonunda kaldı. O pozisyondayız şu anda. Bir yere gidemiyorlar zira geri kabul mutabakatını imzaladık, oraya gidenler olursa onları alıp yine bize iade ediyorlar. Biz, bu iade mukavelesini maalesef imzaladık.
‘SURİYE İLE OTURUP BARIŞACAĞIZ’
Bunların Türkiye’de kalmaları ve sayılarının devasa yükseklikte olması Türkiye ortasında bir risk aslında; onlar için de bir risk, bunun düzelmesi lazım. Bu insanların kendi ülkelerinde, kendi kültürleri ortasında, özgürce ve can güvenlikleri sağlanarak kendi ülkelerinde yaşamaları gerekiyor. Bunun için nasıl bir yol, usul izlenmeli? Bizim düşündüğümüz yol, usul şu biçimde: Bir; Suriye ile biz çabucak oturacağız bir, barışacağız. Karşılıklı büyükelçilikler açacağız. Türkiye’deki Suriyeliler nedir, hangi pozisyondalar ve bunlar kendi ülkelerine hangi şartlarda gelebilirler, buradan yeniden Suriye’ye gittikleri vakit sanki orada can ve mal güvenlikleri sağlanacak mı, yoksa bunlar tekrar bir savaş ortamının ortasında mi kendilerini bulacaklar? Birinci büyükelçilikler açıldıktan daha sonra oturup konuşacağız ve tekrar kendi ülkelerine dönmeleri için can ve mal güvenliklerini sağlaması ile ilgili oturacağız, bir mukavele yapacağız. Bu mukavele Suriye ve Türkiye içinde değil, beraberinde Birleşmiş Milletler’in de devreye girmesini isteyeceğiz.
‘AVRUPA FONLARIYLA SURİYELİLERİN MEMLEKETİNE HİZMET GÖTÜRECEĞİZ’
Yetiyor mu? Hayır. İkinci bir adımı atmamız lazım. Bunlar kendi ülkelerine gittikleri vakit yolları, kreşleri, okulları, hastaneleri olması lazım. Bunların hiç birisi yok, bunların tamamını yapmak durumundayız. Bunu Avrupa Birliği fonlarıyla yapacağız. Avrupa Birliği ile gideceğiz, oturacağız. Ben Avrupa’ya gittiğim vakit, Suriyeli sığınmacılarla ilgili bana sorduklarında, onların yanında açık ve net onları suçladım. ‘Siz Suriye’de kan gövdeyi gdolayırken, beşerler birbirlerini öldürürken hiç sesiniz çıkmıyordu. Ancak Suriyeliler size gelmeye başlayınca kıyameti kopardınız. Artık diyorsunuz; Suriyeliler niçin geliyor? niye Suriye’de savaş çıktığı vakit savaşın engellenmesi yahut durdurulması konusunda müdahale etmediniz? Bu da Avrupa’nın etik bedellerine uygun değildir’ dedim. Onlara şunu söylemiş oldum; ‘Suriyelileri biz kendi ülkelerine göndereceğiz. Bunların yolları, okulları, kreşleri…Siz para veriyorsunuz fakat bu parayı biz bunun için kullanacağız. Siz her türlü kontrolü yapabilirsiniz, bizim bütün harcamalarımız şeffaf olacak. ötürüsıyla bu okulları, kreşleri yapacak olan da bizim müteahhitlerimiz, ihaleye çıkacağız gelip yapacaklar.
Kâfi mi? bir daha yetmez. Bu insanların can ve mal güvenliği gerekiyor. Can ve mal güvenliği için de bizim oturup bir protokol yapmamız lazım merkezi idareyle, yani Suriye idaresiyle. Ayrıyeten Birleşmiş Milletler’in de devreye girmesi lazım. Bunlar kendi ülkelerine geldiğinde, konutlarına yerleştiklerinde bunlara rastgele bir siyasal müdahale ve baskı olmayacak, bu güvenliğini de alacağız.
Kâfi mi? bir daha yetmiyor. Bu insanlara iş lazım. Daha evvel o bölgede Gaziantepli iş erkeklerinın, bizim iş inşalarının orada epey sayıda fabrikaları vardı, onları bir daha teşvik edeceğiz. Diyeceğiz ki ‘Siz gidin, fabrikaları bir daha kurun ve bu beşerler orada çalışsınlar’. ötürüsıyla kendi ülkesinde meskeni, yolu, okulu, hastanesi olacak. Can ve mal güvenliği olacak, ötürüsıyla da daha rahat, daha huzurlu bir ortamda kendi ülkesinde çalışmış olacak.”
‘SIĞINMACI ÜLKESİ OLMAYI KABUL ETMİYORUZ’
“Pakistan ve Afganistan’dan gelen sığınmacılar için de geri gönderme siyaseti uygulanacak mı?”
“Tabii, Türkiye yol geçen hanı değil. Van’a gittiğimde hudut kapısına da gittim, hudut kapısında sordum; ‘Afganlar buradan geçiyor mu, siz müsaade veriyor musunuz?’ ‘Mümkün değil’ dendi, ‘pasaportu olacak, biz denetim edeceğiz, o denli geçecekler’ dendi. Pekala nasıl oluyor da kafileler halinde geliyorlar ve biz bunları Orta Anadolu’da görüyoruz? Hatta kimi vakit küçük teknelerle Van Gölü’nü geçmeye çalışıyorlar. Hatta bir felaket olmuş, Afgan göçmenler ömrünü kaybetmişti orada. Ayrıyeten şunu söylemiş olduler bana, hudut kapısında olanlar dediler ki ‘Karakollar var bütün hudut kapısında, bir karakol ötekini görür ve ortada kameralar var, kuş uçsa herkes görür’. Artık, kuş uçsa her insanın nazaranbileceği bir ortamda nasıl oluyor da binlerce Afgan Türkiye’ye geliyor? niye sonlar yol geçen hanına dönüyor. Biz, o niçinle ‘Sınır namustur’ dedik, zira bütün hudut kapılarına gidin bu tabela vardır. E hudut namussa nasıl oluyor da bu kadar insan elini kolunu sallaya sallaya geliyor? Bunun üzerinde durmak gerekiyor, bu şunu gösteriyor aslında; siyasi otoritenin bu cins olaylara müsaade verdiğini, en azından belirli bireylerin rüşvet alarak, para alarak bu insanları Türkiye’ye soktuklarını düşünüyoruz. Bunlar da bir biçimde kendi ülkelerine gönderilecekler. Yani sığınmacı ülkesi olmak ve onların Türkiye’de kalmaları için altyapı oluşturmak, bir süre daha sonra bunlara vatandaşlık vermek yanlışsız değil. Biz bunu kabul etmiyoruz ve yanlışsız da bulmuyoruz.”
‘YENİ SİSTEMLE ESKİYE DÖNMÜYORUZ’
“Muhalefetin ülkemiz için öngördüğü Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem mevcut otoriteleşmeye ve idarenin monopolleşmesi meselelerine nasıl tahlil getirecek?”
“Biz ‘Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçeceğiz’ dediğimizde şu biçimde bir tenkit geliyor; ‘Siz eskiye mi geri dönmek istiyorsunuz?’ Asla. Eskiye niye dönmek istemiyoruz, darbecilerin yaptıkları hukuk tertibi hala yürürlükte ve bu hukuk tertibi ile biz ülkemizde demokrasiyi sağlayamayız, inşa edemeyiz. ‘Demokrasiyi gerçek manada inşa etmek istiyorsanız Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçmek zorundasınız’ diye düşünüyoruz. Ne demek Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem, ne demek darbe hukuku? Bunlara baktığınız vakit şöyleki örnekler verebilirim. Bir; siyasetin kirlilikten arınması lazım. Kirli siyaset olmaz, milletvekili iş takipçiliği, ihale takipçiliği yapmaz, rüşvet almaz vermez, liyakati olmayan bireyleri muhakkak makamlara taşımaz, devletin saygınlığına, prestijine hürmet duyar, devlet düzeneğinin sağlıklı işlenmesini ister. Biz bunu istiyoruz. Biz, darbe hukukundan Türk hukuk sisteminin tamamı ile arınmasını istiyoruz.
‘YÖK BİR DARBE HUKUKU ÜRÜNÜDÜR’
Nasıl bir demokrasi olmalı? Bir; yargı bağımsız olmalı. Sağlıklı işleyen bir demokraside kontrolsüz hiç bir kurum yoktur. Örneğin TBMM’yi Anayasa Mahkemesi denetler. Üniversiteleri kim denetler, kurumları var onlar denetler. YÖK’ü kastetmiyorum burada, Sayıştay’ı kastediyorum, yani TBMM ismine kontrol yapan kurumu. Zira biz YÖK’e karşıyız ve YÖK’ün kalkması lazım. Zira YÖK bir darbe hukuku eseridir. Kamu ihalelerini kim denetler? İhaleler maddelere uygun yapıldı mı, yapılmadı. Kim denetler, Kamu İhale Kurumu. Bankaları kim denetler, bir kendi iç kontrolleri vardır, iki; Bankacılık Düzenleme Denetleme Kurumu vardır. Lakin siz bütün bunları kaldırıp bütün yetkiyi bir bireye verdiğinizde bankanın idare şurasına siz bir güreşçi atayabilirsiniz.
‘GÜREŞÇİNİN BANKA İDARESİNDE NE İŞİ VAR?’
Şu soruyu kendinize sormanız lazım, geleceği inşa edecek gençler olarak; Ben bankacılık, siyasal ayrıntıları, hukuku bitirdim. En azından bankacılık konusunda ufak da olsa bir bilgim var. Güreşçiye karşı değilim lakin onun alanı güreş. Pekala güreşçinin banka idareden ne işi var? Eski bir milletvekili, ömrü boyunca banka eğitimi hiç almamış, bunun banka idaresinde ne işi var? Bunun ismi nedir; devlette liyakattir. O işi en yeterli kim biliyorsa ona vermek demektir. niye siz, hak etmeyen bir kişiyi getirip devletin en kıymetli kurumunu teslim ediyorsunuz? Zira üstten talimat gelecek, ‘bizim adamımız girdi, şu ihaleyi şuna ver’. O, oraya atanmasını liyakatine, eğitimine, bilgisine değil bir kişinin sonucuna borçlu. Bir kişinin sonucuna borçlu olduğu için orada liyakat olmaz.
‘YARGITAY TARİHİNİN YÜZ KARASIDIR’
Yargı bağımsızlığı… Yargıçlar kanuna nazaran karar vermezler, yargıçlar hukukun üstünlüğü ve vicdani kanaatlerine göre karar verirler. Siz, yargıç, hakim söylemiş olduğiniz bir kişiyi torpille bir makama getirirseniz… Somut meselai vereyim; İstanbul’da savcı vardı, Yargıtay’dan bir üyenin Anayasa Mahkemesi’ne seçilmesi lazım lakin savcı Yargıtay üyesi değil. Evvel bunu Yargıtay üyesi yapmak istiyorsunuz, daha sonra bunu alıyorsunuz bir kararnameyle Yargıtay üyesi yapıyorsunuz; daha sonra güya pandemi geçmiş üzere, bir hafta daha sonra diyorsunuz ki ‘Beyler, oturun karar verin’. Bir tek Yargıtay sonucunın altında imzası olmayan kişiyi Anayasa Mahkemesi’ne üye seçiyor. Yargıtay tarihinin yüz karasıdır; Yargıtay’da onlarca yargıç varken bunları değil tek sonucun altına imza atmayan kişiyi, bir kişinin talimatıyla Anayasa Mahkemesi’ne üye seçiyorsunuz. Ben bu kişinin üyelik yeminine katılmadım, zira o kişi Anayasa Mahkemesi üyeliğini hak etmiyor. Şayet sizler, yarın savcı yahut yargıç olduğunuzda verdiğiniz kararların tutarlılığıyla yükseliyorsanız mesleğinizde, önünüzde hiç bir mahzur olmaması lazım.”
“Gezi Davası kararları, Berberoğlu, Kavala ve Demirtaş’ın tutukluluk hallerine ait karar; AİHM’nin açık kararları, iktidara geldiğiniz takdirde bu tıp hukuka muhalif kararları alanlar, alınmasına niye olanlar, istikamet verenlere karşı bugün ve yarın, yargı mercileri önünde somut olarak ne yapmayı düşünüyorsunuz?”
‘KARARLARI SİYASET DEĞİL ÜLKENİN NAMUSLU YARGIÇLARI VERECEK’
“Onları bulundukları makamlardan alacağız, onların hiç birisi hakim değil. çok açık, çok net; hiç birisi hakim değil. Siyasi talimata göre şayet bir yargıç karar veriyorsa o, yargıç değildir. Anayasa Mahkemesi sonucuna alttaki hakim ‘Ben bu sonucu uygulamıyorum’ diyorsa o, ‘Anayasa’yı ben takmam’ diyor. ‘Benim önderim ayrı’ diyor, ‘yukarıda oturan’ diyor, ‘talimat verdi, ben bunu yapıyorum’ diyor. niye onun talimatını yapıyor; zira en alttaki adam ‘Ben onun talimatını yaparsam yarın beni Yargıtay’a seçer, Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçecek’. Şayet toplumsal vicdan var ise, bizler haksızlıklar karşısında susmayacaksak, haksızlıklarla gayret edeceksek işte bu topluma haksızlık yapanların bulundukları pozisyondan onları almamız lazım, demokratik yollarla, baskı kurarak değil. sonucu kim verecek, bu ülkenin namuslu yargıçları verecek, yani siyaset karar vermeyecek burada. Anayasa Mahkemesi karar verdi, ‘Serbest bırakın’ dedi sanığı, olağanda bu sonucun uygulanması lazım zira Anayasa diyor ki ‘Anayasa Mahkemesi sonucu herkesi bağlar, uymak zorundasın’ diyor. Ancak alttaki diyor ki ‘Ben uymayacağım’ diyor, ‘çünkü bana uyma dediler, ben de uymuyorum. Ben uymadığım vakit yerimde kalacağım ve yükseleceğim orada’.
Artık, sizler genç olarak, bu ülkenin geleceğinde kelam sahibi bireyler olarak şayet ‘Haksızlıklar karşısında devam et, bir şey olmaz kardeşim’ derseniz bir gün sizin de başınız belaya girdiğinde sizi destekleyecek adam bulamazsınız. aslına bakarsanız sorun da orada. Sizi destekleyecek kişi bulmanız için, birlikte olmanız için, güç birliği yapmanız için yapacağınız şey, haksızlıklar karşısında sesinizi çıkarmak, ‘bu olmaz’ demektir. ‘Bu olmaz’ söylemiş olduğiniz andan itibaren her şey çözülür, her şey.”
‘RÜŞVET ALANDAN BÜYÜKELÇİ OLUR MU?’
“Yüce Divan üzere, Adalet Divanı üzere bir sistem var politikleri denetlemesi gereken, lakin bunun etkin bir formda kullanılmadığını, müracaat sayılarının çok yüksek olduğunu biliyoruz. Bununla ilgili bir yeniliğe, değişikliğe gitmeyi düşünüyor musunuz?”
“aslına bakarsanız bugün o düzenek, siyaset kurumu, parlamentoda olan beşerler vesayet altında olmasa bu düzenek tabiatıyla çalışır. Siz, rüşvet alan adamı büyükelçi tayin ediyorsunuz. Diyeceksiniz ki ‘Ne olacak yani, rüşvet alan birisi büyükelçi olsun’. Lakin büyükelçi otomobilinde Türk bayrağı taşıyor. Cumhurbaşkanı taşır Türk bayrağı, vali taşır, büyükelçi taşır. Zira bunlar tıpkı zamandavleti hem hükümeti temsil ederler. ötürüsıyla rüşvet alan bir kişiyi siz Türk bayrağını taşıyacak bir pozisyona getiriyorsanız ve hala bu toplumun vicdanı rahatsız değilse bir sıkıntımız var demektir. Rüşvet alandan olur mu büyükelçi? Olağanda ne olması lazım, yargılanması lazım değil mi? Lakin siz yargıya baskı kuruyorsunuz, ‘bunları yargılamayın’ diyorsunuz, yargılanmıyor bunlar. Fakat bunlar yargılanır; yeri, vakti gelir. Devlet kinle, öfkeyle yönetilmez; intikam hissiyle yönetilmez, adalet hissiyle yönetilir.”
‘VERGİ VERİYORUM, NEREYE HARCIYORSUNUZ DİYE SORULMALI’
“Genel gereksinimler dahil lüks hale gelmiş ve çocuklar yatağa aç girmekteyken sizler bu güçlü süreci atlamamız ismine hangi adımları atacaksınız, nasıl bir iktisat siyaseti izleyeceksiniz?”
“Ekonomiyi düzeltmek sıkıntı bir şey değil. Fiyat istikrarı dediğimiz nedir, enflasyonla çabadır. Sorumlu kurum kim, Merkez Bankası. 4. hususu şu biçimde diyor; ‘Merkez Bankası’nın temel bakılırsavi fiyat istikrarını sağlamaktır’, bitti. Pekala Merkez Bankası’nın bu biçimde bir vazifesi var mı bugün? Askıya alınmış vaziyette. neden bir kararname çıkarttılar, Fiyat İstikrar Komitesi kurdular? Kararnamede Merkez Bankası’nın iş öteki bir kuruma verildi. O kurumda hiç toplanmıyor aslına bakarsanız, ne olduğu belirli değil. Bilimin ışığında hareket etmek zorundasınız, iktisadın kuralları vardır. Şu soruyu kaçınız soruyor bilmiyorum. Hepiniz vergi ödüyorsunuz, su içerken, elektrik düğmesine basarken. Pekala ösöylemiş olduğiniz vergiler ne oluyor? Hiç sordunuz mu? Bu sorunun sorulmadığı ülkede demokrasi olmaz. Zira sizin paranızı, soru sorulmadığı için siyasetçiler diledikleri üzere kullanırlar. halbuki bu soru demokrasinin çıkış noktasıdır. ‘Ben vergi veriyorum, benim paramı nereye harcıyorsunuz?’”
‘BİRİ HEM SİYASET YAPIP HEM ZENGİNLEŞİYORSA MALI GÖTÜRÜYORDUR’
“ergenlerde siyasi mevzuda önyargı var, siyasetin kirli bir şey olduğunu düşünüyor birçok genç ve her siyasetçinin eninde sonunda yozlaşacağını düşünüyor. Bunu denetlemek için nasıl bir düzenek yaratılacak, bunun yaşanmayacağının garantisini nasıl veriyorsunuz?”
“Siyasi Ahlak Kanunu’nun çıkması lazım. Siyasi Ahlak Kanunu ile ilgili bir komite kuruldu, 6 partinin genel lider yardımcılarının katıldığı bir komite kuruldu. Bunu yapacağız. Önyargı var, olması çok doğal. Zira bu kadar kirli bir siyasete kimse kolay kolay bulaşmak istemiyor, kirlenmek istemiyor kimse ancak birilerinin de bununla uğraş etmesi lazım. Ya kirliliğe teslim olacağız ya da kirliliği ortadan kaldıracağız. Ortadan kaldıracaksak bunun çabasını vermek zorundayız. Bakın, ben siyasete girdiğim gün bütün mal varlığımı kendi internet siteme koydum. Konutumu, eşimin yüzüğüne kadar, evimdeki tablolara kadar hepsini koydum, hesabını veriyorum. Bir kişi hem siyaset yapıp hem zenginleşiyorsa bilin ki malı gdolayıyor, Türkçesi o, bilin ki o denli. Siyasette zenginleşmek mümkün değil, bu biçimde bir şey olamaz. Fakat siz vatandaşın parasını alıp öteki yerlere yahut kendi çıkarınız için kullanıyorsanız, oradan nemalanıyorsanız olmaz.”
‘HER AİLE EKONOMİK MANADA TOPLUMSAL DEVLETİN MUHAFAZASINDA OLMALI’
“Sosyal devlet anlayışı bağlamında güç üretiminin devlet eliyle yapılması gerektiğini biliyoruz. Buna karşı bunun tam zıddı bir strateji izlendiğini görüyoruz. Geçtiğimiz hafta elektriğinizin kesilmesiyle halktan yana bir duruş sergilediniz ve siz iktidara geldiğinizde kelam konusu sorunu çözmek gayesiyle nasıl bir strateji belirleyeceksiniz ve özelleştirmenin önüne nasıl geçeceksiniz?”
“Anayasa Mahkemesi’nin kararlarına baktığınızda toplumsal devletin tarifi var, ancak maalesef Türkiye’de toplumsal devlet yok. Ben üzülerek söz edeyim; büyük kaynakların ‘beşli çete’ye tahsis edildiğini, ihalelerin onlara verildiğini, hatta aldıkları ihalelerin dünya sıralamasında birinci beşe girdiğini de çok uygun biliyoruz. Toplumsal devleti gerçek manada inşa etmek için Milletlerarası Çalışma Örgütü’nün kabul ettiği 102 sayılı Sözleşme’nin bütün sigorta kısımlarının hayata geçmesi lazım. Bunlardan 8’i geçti, 9’uncusu yok; Aile Dayanakları Sigortası. bu biçimdece her ailenin, her bireyin, ekonomik anlamada toplumsal devletin müdafaası altında olması lazım. hiç bir ailenin elektriklerinin kesilmemesi lazım. Her ailede minimum bir gelir garantisi olduğu vakit çocukların sağlıklı beslenmesi lazım. Bütün bunların hepsi yapılabilir. Dediğim üzere, bütün sorun sizin ösöylemiş olduğiniz vergilerin nerelere harcandığı sorgulamak ve toplumsal devleti bir daha inşa etmek.”
‘BUNLAR KAMUYA İLİŞKİN HİZMETTİR’
“‘Beşli çete’ teriminden bahsettiniz sizin tabirinizle, biz hukuk öğrencileri olarak biliyoruz ki bu özelleştirmeler ihale ile makul bir süre için yapılıyor. İktidara geldiğiniz taktirde ihaleleri devam eden şirketler için bir siyaset izleyecek misiniz, yoksa ihale sürecinin son bulmasını mı bekleyeceksiniz?”
“İhale Kurumu’nu büsbütün değiştireceğiz; sağlıklı, dengeli bir kurum oluşturacağız. Siz elektrik faturanızı öderken bir olağan masrafınızı ödüyorsunuz; aydınlatma. İki; elektrik dağıtım işini alan firmanın yapacağı dağıtım işinin bedelini ödüyorsunuz. Üç; kayıp kaçak bedelini ödüyorsunuz. Lakin o firmalar bunu alıyorlar, yatırım yapmıyorlar. Isparta olayı bunu bize gösterdi, bir hafta karanlıkta kaldı. bir fazlaca yerde bu biçimde oldu, bunun da hesabını kimse sormuyor. ötürüsıyla biz iktidar olduğumuzda hiç kimsenin tasası olmasın ya adam üzere misyonlarını yaparlar ya da kimse kusura bakmasın, o işleri onların elinden alırız. Yani deriz ki ‘Bu kamuya ilişkin bir hizmettir; elektrik, su, internet artık 21. yüzyılda insan hakkıdır’.
Son yaptığım direniş ötürüsıyla Avrupa Birliği’nde de aradılar, takviye vermek emeliyle. Ben onlara sordum, ‘Avrupa’da nasıl oluyor bu işler?’ Dediler ki ‘Kışın katiyen hiç kimsenin elektriği kesilemez. Borcu olsun olmasın. Şayet ailenin gelir durumu düşükse ona güç çeki veriliyor, harcadığı gücün makul bir ölçüsünü çek olarak ödüyor. Durumu güzel olup da elektriğini ödemeyen şahısların voltajı düşürülüyor, televizyon seyredemez hale geliyor fakat ışığı var bir daha.’ İnsan hakkı elektrik ve siz yaklaşık 4 milyon abonenin elektriğini kesiyorsunuz; 12-13 milyon insan demek ve burada çocuklar var. Çocuklar okula gidiyorlar. Buna toplumun dikkatini çektik. Onun elektriğinin niye kesildiğini sorgulamamız lazım. Bir anne bana şunu söylemiş oldu; ‘3 çocuğum var, eşimden boşandım, elektrik faturamı ödeyemiyorum, elektriğim kesildi. Çalışmak istediğim vakit çocukları bırakacak bir kreş lazım lakin aldığım fiyat taban fiyat, çocukların kreşine yetmez’.”