Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), motokuryeler ve dijital platform çalışanlarının çalışma nizamına ait yasal çerçeve oluşturulması; sıhhat, toplumsal güvenlik, fiyat, toplumsal ve mali haklarında teminatlı çalışma modeli kurulması için kanun teklifi verdi.
CHP Küme Başkanvekilleri Engin Altay, Özgür Özel, Engin Özkoç imzasıyla TBMM Başkanlığı’na bugün sunulan ‘İş Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’ ile İş Kanunu, Karayolları Trafik Kanunu, Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu ile İş Sıhhati ve Güvenliği Kanunu’nda değişiklik öngörüldü.
Teklifte, objektif kural ve şartların varlığı halinde dijital işgücü platformunun tarifi, bu çeşit platformlarda çalışanların personel statüsünde kıymetlendirilmesi, kelam konusu statünün belirlenmesi ile bir arada bu çalışanların fiyat, müsaade ve öteki haklarının korunmasına yönelik özel hami düzenlemeler yapılması ve minimum gelir teminatının sağlanması tavsiye edildi.
“YENİ MÜDAFAA VE KONTROL BİÇİMLERİ MEVZUATA DAHİL EDİLMELİ”
Teklifin öne sürülen sebebinde şunlar açıklandı:
“Türkiye’de çalışma hayatına ait mevzuatta bu yeni çalışma biçimine yönelik düzenleme gereksinimi ortaya çıkmıştır. Çalışanlar, muhafazasız, garantisiz ve düşük fiyatlarla bu alanda çalışmak zorunda kalmışlardır. Bu alanda çalışanların statülerinin saptanması kıymetli bir düzenleme konusunu oluşturmaktadır. Bu çerçevede bu alanda yapılan mukaveleler, çalışanın statüsünü kendi hesabına çalışma statüsü ile emekçi statüsü içinde bir pozisyona indirgemekte ve bu bağlamda emekçiyi kollayıcı mevcut düzenlemelerin uygulanamaz hale gelmesine niye olmaktadır. Kanun teklifi ile belli objektif koşul ve şartların varlığı halinde, bu çalışmanın tarafı olan çalışanların personel statüsünde kıymetlendirilmesi gerekliliği düzenlenmiştir. Kelam konusu statünün belirlenmesi ile birlikte bu çalışanların fiyat, müsaade ve başka haklarının da korunmasına yönelik özel kollayıcı düzenleme muhtaçlığı bulunmaktadır. Dijital platform çalışanlarının bu yeni atipik ve esnek istihdam biçiminden kaynaklanan problemlerinin öbür boyutu da iş sıhhati ve güvenliğine yönelik mevzuatın yetersiz kalmasıdır. Bilhassa kendi hesabına bağımsız çalışanların 6331 sayılı Kanun’un kapsamı haricinde bırakılmış olması, bu türlü çalışanların maruz kaldıkları risklere karşı korunmasını güçleştirmekte ve kollayıcı önlemlerin alınıp alınmadığının kontrolüne imkan vermemektedir. Bu çalışma biçiminin iş sıhhati ve güvenliği mevzuatı açısından kapsama dahil edilmesi ve bu çeşit çalıştırmanın kendine yönelik risklerine ait yeni muhafaza biçimlerinin ve kontrol biçimlerinin mevzuata dahil edilmesi gerekmektedir.
BU SORUNUN KALICI TAHLİLİ İÇİN BİR MEVZUAT DÜZENLEMESİ YAPILMASI GEREKMEKTEDİR
Öte yandan, dijital platform çalışma modelinden kaynaklanan bir öteki sorun ise bu alandaki çalışanların kısa ve uzun vadeli sigorta kolları kapsamında ekonomik ve toplumsal risklere karşı korunmasını sağlayacak düzenlemelerin eksikliğidir. Berbat iktisat idaresinden kaynaklanan problemler niçiniyle çalışanların satın alma gücü epey zayıflamış; elektrik, doğal gaz ve temel besine yapılan artırımlarla bir arada vatandaşlar kendilerini ekonomik buhranın ortasında bulmuştur. 2022 yılı için verilen artırımların kâfi olmaması niçiniyle epeyce sayıda işyerinde ve dijital platformlarda çalışanlar greve çıkmış ya da taleplerini çeşitli tekniklerle duyurmuşlardır. 2022 yılının başından itibaren dijital platform çalışanlarının yaptığı aksiyonlarla çalışma şartlarında iyileştirmeler yapılsa bile bu sorunun kalıcı tahlili için bir mevzuat düzenlemesi yapılması gerekmektedir. Dijital platform çalışanlarının maruz kaldığı iş kazaları, bu çalışma biçimine ait bir düzenlemeye gereksinim olduğunu göstermektedir. Kanun teklifimiz ile dijital platform çalışanlarının çalışma hayatındaki statülerinin tanımlanması, bunların toplumsal ve ekonomik haklarının düzenlenmesi; iş sıhhati güvenliği, toplumsal güvenlik haklarına yönelik düzenleme yapılması amaçlanmıştır.”
CHP Küme Başkanvekilleri Engin Altay, Özgür Özel, Engin Özkoç imzasıyla TBMM Başkanlığı’na bugün sunulan ‘İş Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’ ile İş Kanunu, Karayolları Trafik Kanunu, Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu ile İş Sıhhati ve Güvenliği Kanunu’nda değişiklik öngörüldü.
Teklifte, objektif kural ve şartların varlığı halinde dijital işgücü platformunun tarifi, bu çeşit platformlarda çalışanların personel statüsünde kıymetlendirilmesi, kelam konusu statünün belirlenmesi ile bir arada bu çalışanların fiyat, müsaade ve öteki haklarının korunmasına yönelik özel hami düzenlemeler yapılması ve minimum gelir teminatının sağlanması tavsiye edildi.
“YENİ MÜDAFAA VE KONTROL BİÇİMLERİ MEVZUATA DAHİL EDİLMELİ”
Teklifin öne sürülen sebebinde şunlar açıklandı:
“Türkiye’de çalışma hayatına ait mevzuatta bu yeni çalışma biçimine yönelik düzenleme gereksinimi ortaya çıkmıştır. Çalışanlar, muhafazasız, garantisiz ve düşük fiyatlarla bu alanda çalışmak zorunda kalmışlardır. Bu alanda çalışanların statülerinin saptanması kıymetli bir düzenleme konusunu oluşturmaktadır. Bu çerçevede bu alanda yapılan mukaveleler, çalışanın statüsünü kendi hesabına çalışma statüsü ile emekçi statüsü içinde bir pozisyona indirgemekte ve bu bağlamda emekçiyi kollayıcı mevcut düzenlemelerin uygulanamaz hale gelmesine niye olmaktadır. Kanun teklifi ile belli objektif koşul ve şartların varlığı halinde, bu çalışmanın tarafı olan çalışanların personel statüsünde kıymetlendirilmesi gerekliliği düzenlenmiştir. Kelam konusu statünün belirlenmesi ile birlikte bu çalışanların fiyat, müsaade ve başka haklarının da korunmasına yönelik özel kollayıcı düzenleme muhtaçlığı bulunmaktadır. Dijital platform çalışanlarının bu yeni atipik ve esnek istihdam biçiminden kaynaklanan problemlerinin öbür boyutu da iş sıhhati ve güvenliğine yönelik mevzuatın yetersiz kalmasıdır. Bilhassa kendi hesabına bağımsız çalışanların 6331 sayılı Kanun’un kapsamı haricinde bırakılmış olması, bu türlü çalışanların maruz kaldıkları risklere karşı korunmasını güçleştirmekte ve kollayıcı önlemlerin alınıp alınmadığının kontrolüne imkan vermemektedir. Bu çalışma biçiminin iş sıhhati ve güvenliği mevzuatı açısından kapsama dahil edilmesi ve bu çeşit çalıştırmanın kendine yönelik risklerine ait yeni muhafaza biçimlerinin ve kontrol biçimlerinin mevzuata dahil edilmesi gerekmektedir.
BU SORUNUN KALICI TAHLİLİ İÇİN BİR MEVZUAT DÜZENLEMESİ YAPILMASI GEREKMEKTEDİR
Öte yandan, dijital platform çalışma modelinden kaynaklanan bir öteki sorun ise bu alandaki çalışanların kısa ve uzun vadeli sigorta kolları kapsamında ekonomik ve toplumsal risklere karşı korunmasını sağlayacak düzenlemelerin eksikliğidir. Berbat iktisat idaresinden kaynaklanan problemler niçiniyle çalışanların satın alma gücü epey zayıflamış; elektrik, doğal gaz ve temel besine yapılan artırımlarla bir arada vatandaşlar kendilerini ekonomik buhranın ortasında bulmuştur. 2022 yılı için verilen artırımların kâfi olmaması niçiniyle epeyce sayıda işyerinde ve dijital platformlarda çalışanlar greve çıkmış ya da taleplerini çeşitli tekniklerle duyurmuşlardır. 2022 yılının başından itibaren dijital platform çalışanlarının yaptığı aksiyonlarla çalışma şartlarında iyileştirmeler yapılsa bile bu sorunun kalıcı tahlili için bir mevzuat düzenlemesi yapılması gerekmektedir. Dijital platform çalışanlarının maruz kaldığı iş kazaları, bu çalışma biçimine ait bir düzenlemeye gereksinim olduğunu göstermektedir. Kanun teklifimiz ile dijital platform çalışanlarının çalışma hayatındaki statülerinin tanımlanması, bunların toplumsal ve ekonomik haklarının düzenlenmesi; iş sıhhati güvenliği, toplumsal güvenlik haklarına yönelik düzenleme yapılması amaçlanmıştır.”