Anayasa Mahkemesi (AYM), Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nde “İyi ki doğdun Ali İsmail Korkmaz, düşlerindeki özgür dünyayı biz kuracağız” yazılı afiş asan öğrenciye üniversite tarafınca disiplin cezası verilmesini söz özgürlüğünün ihlali olduğuna hükmetti. sonucun öne sürülen nedeninde, “Ceza infaz kurumu, karakol yahut örgün eğitim yeri niteliğinde olmayan üniversitelerde tabir özgürlüğüne yönelik müdahalenin istisnai olması esastır” dendi.
AYM, 2018 yılında Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nde öğrenci olan ve okulun duvarına Öğrenci Kolektifleri imzalı “İyi ki doğdun Ali İsmail Korkmaz, düşlerindeki özgür dünyayı biz kuracağız” yazılı afiş astığı için disiplin cezası verilen Cebrail Padak’ın başvurusunu inceledi.
19 Mart 2018 günü gece saatlerinde üzerinde Ali İsmail Korkmaz’ın fotoğrafı bulunan Öğrenci Kolektifleri imzalı, “İyi ki doğdun Ali İsmail Korkmaz, düşlerindeki özgür dünyayı biz kuracağız” yazılı afiş astığı için üniversite idaresi tarafınca hakkında disiplin soruşturması başlatılan Cebrail Padak’a ihtar cezası verildi. Padak’ın bu cezaya yaptığı itiraz üzerine Eskişehir 2. Yönetim Mahkemesi, sürecin iptaline karar verdi. Üniversite idaresinin de bu karara yaptığı itiraz daha sonrasında Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi istinaf başvurusunu kabul ederek mahkeme sonucunı kaldırdı. Padak bu karar üzerine AYM’ye başvurdu.
‘İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ ORTAMININ OLUŞTURULMASI ZARURİDİR’
Padak’ın başvurusunu inceleyen AYM, üniversite idaresi tarafınca verilen disiplin cezasının, tabir özgürlüğünün ihlali olduğuna hükmetti. AYM, sonucunın öne sürülen nedeninde şunları belirtti:
“Temel hak ve özgürlüklere yönelik bir müdahalenin demokratik toplum nizamının gereklerine uygun kabul edilebilmesi için mecburî bir toplumsal gereksinimi karşılaması ve orantılı bir müdahale olması gerekir. Buna bakılırsa tabir özgürlüğüne yapılan bir müdahale, zarurî bir toplumsal muhtaçlığı karşılamıyorsa demokratik toplum tertibinin gereklerine uygun bir müdahale olarak bedellendirilemez.
Müdahalenin sebebini teşkil eden legal emel dikkate alındığında tek başına müsaade şartına uyulmamış olması, yaptırım uygulanmasının haklılaştırılması bakımından kâfi görülmeyecek ve tabir özgürlüğüne yönelik müdahalenin takip edilen yasal maksadı sağlamaya yönelik olduğunun gösterilmesi gerekecektir.
Üniversite ortamında yapılan bir fikir açıklamasının cezalandırılabilmesi için olayın somut şartlarında belirli oranda tehlikeye ve ziyana niye olduğunun gösterilmesi uygun olacaktır.
Afiş bir üniversite yerleşkesi içine asılmıştır. Kurum sisteminin sağlanması gayesiyle disiplin kurallarının öngörülmesi ve uygulanması mümkün olmakla bir arada bilimsel üretimin merkezlerinden biri olarak kabul edilen üniversitenin yerleşkesinde söz özgürlüğü ortamının oluşturulması mecburidir. Bir kamu kurumu olmakla birlikte ceza infaz kurumu, karakol yahut örgün eğitim yeri niteliğinde olmayan üniversitelerde söz özgürlüğüne yönelik müdahalenin istisnai olması temeldir. Bu bağlamda özgür fikrin ve eleştirel aklın beşiği olarak görülen akademide farklı kanılara sahip olan, sözlerini açıklama sistemleri keskin olabilecek üniversite öğrencileri de dahil olmak üzere her insanın görüş ve fikirlerini serbestçe anlatabilmesi, diğerlerine aktarabilmesi ve yayabilmesi imkanına sahip olması manasına gelmektedir.”
AYM, 2018 yılında Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nde öğrenci olan ve okulun duvarına Öğrenci Kolektifleri imzalı “İyi ki doğdun Ali İsmail Korkmaz, düşlerindeki özgür dünyayı biz kuracağız” yazılı afiş astığı için disiplin cezası verilen Cebrail Padak’ın başvurusunu inceledi.
19 Mart 2018 günü gece saatlerinde üzerinde Ali İsmail Korkmaz’ın fotoğrafı bulunan Öğrenci Kolektifleri imzalı, “İyi ki doğdun Ali İsmail Korkmaz, düşlerindeki özgür dünyayı biz kuracağız” yazılı afiş astığı için üniversite idaresi tarafınca hakkında disiplin soruşturması başlatılan Cebrail Padak’a ihtar cezası verildi. Padak’ın bu cezaya yaptığı itiraz üzerine Eskişehir 2. Yönetim Mahkemesi, sürecin iptaline karar verdi. Üniversite idaresinin de bu karara yaptığı itiraz daha sonrasında Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi istinaf başvurusunu kabul ederek mahkeme sonucunı kaldırdı. Padak bu karar üzerine AYM’ye başvurdu.
‘İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ ORTAMININ OLUŞTURULMASI ZARURİDİR’
Padak’ın başvurusunu inceleyen AYM, üniversite idaresi tarafınca verilen disiplin cezasının, tabir özgürlüğünün ihlali olduğuna hükmetti. AYM, sonucunın öne sürülen nedeninde şunları belirtti:
“Temel hak ve özgürlüklere yönelik bir müdahalenin demokratik toplum nizamının gereklerine uygun kabul edilebilmesi için mecburî bir toplumsal gereksinimi karşılaması ve orantılı bir müdahale olması gerekir. Buna bakılırsa tabir özgürlüğüne yapılan bir müdahale, zarurî bir toplumsal muhtaçlığı karşılamıyorsa demokratik toplum tertibinin gereklerine uygun bir müdahale olarak bedellendirilemez.
Müdahalenin sebebini teşkil eden legal emel dikkate alındığında tek başına müsaade şartına uyulmamış olması, yaptırım uygulanmasının haklılaştırılması bakımından kâfi görülmeyecek ve tabir özgürlüğüne yönelik müdahalenin takip edilen yasal maksadı sağlamaya yönelik olduğunun gösterilmesi gerekecektir.
Üniversite ortamında yapılan bir fikir açıklamasının cezalandırılabilmesi için olayın somut şartlarında belirli oranda tehlikeye ve ziyana niye olduğunun gösterilmesi uygun olacaktır.
Afiş bir üniversite yerleşkesi içine asılmıştır. Kurum sisteminin sağlanması gayesiyle disiplin kurallarının öngörülmesi ve uygulanması mümkün olmakla bir arada bilimsel üretimin merkezlerinden biri olarak kabul edilen üniversitenin yerleşkesinde söz özgürlüğü ortamının oluşturulması mecburidir. Bir kamu kurumu olmakla birlikte ceza infaz kurumu, karakol yahut örgün eğitim yeri niteliğinde olmayan üniversitelerde söz özgürlüğüne yönelik müdahalenin istisnai olması temeldir. Bu bağlamda özgür fikrin ve eleştirel aklın beşiği olarak görülen akademide farklı kanılara sahip olan, sözlerini açıklama sistemleri keskin olabilecek üniversite öğrencileri de dahil olmak üzere her insanın görüş ve fikirlerini serbestçe anlatabilmesi, diğerlerine aktarabilmesi ve yayabilmesi imkanına sahip olması manasına gelmektedir.”