Milletlerarası Şeffaflık Derneği‘nin “Türkiye’de Yolsuzluk: niye? Nasıl? Nerede?” isimli araştırmasına bakılırsa Türkiye’nin geneli, ülkedeki yolsuzlukların arttığına inandığı ortaya çıktı.
Derneğin 14-17 Ocak tarihlerinde KONDA Araştırma şirketi aracılığıyla gerçekleştirdiği kamuoyu araştırmasına 2 bin 780 kişi katıldı. Araştırma, Türkiye’de yolsuzluğun hangi kurumlarda ve kamunun hangi alanlarında yaygın olduğu, hükümetin bu mevzudaki performansı ve seçmen tercihlerine ait temel bulguları içerdi.
DÖRT ŞAHISTAN ÜÇÜ ‘YOLSUZLUK ARTTI’ DİYOR
DW Türkçe’den Pelin Ünker’in haberine bakılırsa, çalışmanın bulguları Türkiye’de dört bireyden üçünün son iki yılda yolsuzluğun arttığı görüşünde olduğunu ortaya çıkardı. DW Türkçe’ye konuşan Milletlerarası Şeffaflık Örgütü Türkiye Temsilcisi Oya Özarslan, bu bulgunun toplumun, ülkenin kurumlarına karşı önemli bir itimat buhranı içerisinde olduğunu gösterdiğini vurguladı.
Birebir araştırmayı 2016’da yaptıklarında yolsuzluğun arttığını düşünenlerin yüzde 55 oranında olduğunu söz eden Özarslan, “Şimdi yüzde 74’e çıkmış durumda. Oranın yüzde 20’ye yakın artması bu hususta olumsuz istikametteki algının önemli bir biçimde pekiştiğini gösteriyor. Araştırmaya katılanların yalnızca yüzde 16’sı yolsuzluğun arttığı yargısına katılmıyor” dedi.
Araştırmaya nazaran, yolsuzlukla gayret edileceği ve bu gidişatın aksine döneceği konusunda da bir ümitsizlik kelam konusu. Buna bakılırsa Türkiye’de üç bireyden ikisi gelecek iki yıl ortasında yolsuzluğun artacağını düşünüyor.
AK PARTİ SEÇMEN, YOLSUZLUKTAN HÜKÜMETİ SORUMLU TUTMUYOR
Çalışmanın bulguları, iktidar ve muhalefet partilerinin seçmenleri içinde ise gözle görülür bir farka işaret etti. Başka yandan iktidar partisine oy verenler açısından da yolsuzluğun arttığı fikrinin pek bariz olması dikkat çekti.
Buna göre AK PARTİ seçmeninin yüzde 44’ü, MHP seçmeninin yüzde 63’ü son iki yılda yolsuzluğun arttığını düşünürken bu oran, CHP seçmenleri içinde yüzde 97, İYİ Parti seçmenleri içinde yüzde 91, HDP seçmenleri içinde ise yüzde 92’ye çıktı.
Toplumun yüzde 60’ı ise hükümeti yolsuzlukla gayret konusunda başarısız buluyor. Lakin parti tercihlerine nazaran AK PARTİ seçmeninin eğilimi başkalarından çok farklı. DÜZGÜN Parti seçmeninin yüzde 91’i, CHP seçmeninin yüzde 86’sı, HDP seçmeninin yüzde 85’ine bakılırsa hükümet yolsuzlukla uğraşta başarısız. Bu oran MHP seçmeninde yüzde 46, AK PARTİ seçmeninde ise yüzde 19’a düşüyor.
Milletlerarası Şeffaflık Örgütü Türkiye Temsilcisi Oya Özarslan, “AKP ve MHP seçmeninin, genel olarak ülke ortasında yolsuzluğun arttığını tabir ederken, soru hükümetle ilgili bir mevzuya gelince burada görüş değiştirip sorumluyu hükümetten öbür yerlerde arama yöneliminde olduğunu görüyoruz” diyor.
Lakin Özarslan’a nazaran oran kutuplaşmadan dolayı düşse de AK PARTİ seçmeninin beşte biri, MHP seçmeninin de yüzde 45 civarının hükümetin başarısız olduğunu düşünmesi değerli bir bulgu.
SİYASİ PARTİLERDE YOLSUZLUK
Çalışmanın bulgularına nazaran toplumun yüzde 82 üzere büyük bir çoğunluğu siyasi partilerde yolsuzluk olduğunu düşünürken, yüzde 77 belediye ve mahallî idarelerde, yüzde 75 kamu kurumlarında, yüzde 74 medyada, yüzde 73 ise özel kesimde ‘yolsuzluk var’ dedi.
Araştırmaya katılanlar en hayli yolsuzluk yapılan kamu kurumlarının yüzde 57 ile gümrük-dış ticaret olduğu görüşünde. Bunu yüzde 53 ile vergi dairesi, ruhsat ve imar, yüzde 47 ile tapu dairesi, yüzde 44 ile yargı, yüzde 43 ile hazine ve para siyaseti, yüzde 40 ile eğitim izledi.
Toplumun bakılırsace daha epey güvendiği alanlar ise dini kurumlar, diyanet, sıhhat, emniyet ve iç güvenlik.
Toplumun üçte biri bu kurumlar ve alanlarda yolsuzluk yapıldığını düşünüyor. Toplumun yüzde 17’si ise orduyu, kamuda en hayli yolsuzluk yapılan alanlardan biri olarak gösterdi.
İHALELER DİKKAT ÇEKTİ
Özarslan, en epeyce yolsuzluk yapılan süreçler sorulduğunda yanıtın ihaleler olduğunu söylüyor. Buna göre toplumun yüzde 85’i ihaleleri en çok yolsuzluk yapılan süreç olarak görüyor. İhaleleri ise yüzde 83 ile gümrük süreçleri ve yüzde 82 ile imar ve ruhsat süreçleri takip etti.
Araştırmaya katılanlar Türkiye’de yolsuzluğun niçinlerini yüzde 80 ile cezasızlık, ihale sistemleri, yüzde 77 ile kurumların şeffaf olmaması, yüzde 76 ile siyaset sermaye alakası, dokunulmazlıklar, yüzde 71 basının özgür olmaması ve yüzde 43 ile kamuda maaşların yetersiz olması formunda sıraladı.
AK PARTİ seçmeninin yüzde 62’si, MHP seçmeninin yüzde 68’si ihale sistemlerinin yolsuzluk üzerinde tesirli yahut epey tesirli olduğunu düşündüğünü belirtirken bu oran, İYİ Parti seçmeni için yüzde 88, CHP seçmeni için yüzde 91, HDP seçmeni için yüzde 94’e çıktı.
Milletlerarası Şeffaflık Örgütü Türkiye Temsilcisi Özarslan’a göre büyük yolsuzluk skandallarının soruşturulmaması, tersine bu skandalları gündeme getiren kamu bakılırsavlilerinin ya da gazetecilerin cezalandırılması, hukuk devleti prensibinin kıymetli ölçüde zedelenmesine ve cezasızlık külçeşidinin yaygınlaşmasına niye oldu.
YOLSUZLUĞU GÖRENLER SESSİZ KALIYOR
Toplum genelinde yolsuzluğa dair fikirler ve algılar pek fazla olsa da kendisi yahut bir tanıdığının hiç yöntemsiz ödeme yapıp yapmadığı ya da dolaylı yoldan bu biçimde bir durumu yasayıp yasamadığı sorusuna karşılık vermeyenlerin oranı yüzde 89,5’i buluyor. Yolsuzlukla karşılaştığını belirtenlerin oranı yüzde 11’de kalıyor.
Oya Özarslan, toplumun bu soruda büyük ölçüde sessiz kalmasının söz özgürlüğü üstündeki baskılarla ilgili olduğu görüşünde: “İnsanlar bununla ilgili görüş geliştirmekten çekiniyor, karşılaştılar ise şikâyette bulunmaktan çekiniyor. Yargı yollarının şikâyet yollarının da kapalı olduğunu düşünüyor.”
Çalışmanın bulguları, yolsuzlukla müsabakasına karşın şikâyette bulunmayanların yüzde 53’ünün yasal şikâyette bulunmanın bir yararı olmayacağını düşündükleri için, yüzde 32’sinin de muhtaçlık duymadıkları için şikâyette bulunmadıklarını gösteriyor. Geri kalanların ise yüzde 10’u olumsuz bir reaksiyon almaktan çekiniyor.
Derneğin 14-17 Ocak tarihlerinde KONDA Araştırma şirketi aracılığıyla gerçekleştirdiği kamuoyu araştırmasına 2 bin 780 kişi katıldı. Araştırma, Türkiye’de yolsuzluğun hangi kurumlarda ve kamunun hangi alanlarında yaygın olduğu, hükümetin bu mevzudaki performansı ve seçmen tercihlerine ait temel bulguları içerdi.
DÖRT ŞAHISTAN ÜÇÜ ‘YOLSUZLUK ARTTI’ DİYOR
DW Türkçe’den Pelin Ünker’in haberine bakılırsa, çalışmanın bulguları Türkiye’de dört bireyden üçünün son iki yılda yolsuzluğun arttığı görüşünde olduğunu ortaya çıkardı. DW Türkçe’ye konuşan Milletlerarası Şeffaflık Örgütü Türkiye Temsilcisi Oya Özarslan, bu bulgunun toplumun, ülkenin kurumlarına karşı önemli bir itimat buhranı içerisinde olduğunu gösterdiğini vurguladı.
Birebir araştırmayı 2016’da yaptıklarında yolsuzluğun arttığını düşünenlerin yüzde 55 oranında olduğunu söz eden Özarslan, “Şimdi yüzde 74’e çıkmış durumda. Oranın yüzde 20’ye yakın artması bu hususta olumsuz istikametteki algının önemli bir biçimde pekiştiğini gösteriyor. Araştırmaya katılanların yalnızca yüzde 16’sı yolsuzluğun arttığı yargısına katılmıyor” dedi.
Araştırmaya nazaran, yolsuzlukla gayret edileceği ve bu gidişatın aksine döneceği konusunda da bir ümitsizlik kelam konusu. Buna bakılırsa Türkiye’de üç bireyden ikisi gelecek iki yıl ortasında yolsuzluğun artacağını düşünüyor.
AK PARTİ SEÇMEN, YOLSUZLUKTAN HÜKÜMETİ SORUMLU TUTMUYOR
Çalışmanın bulguları, iktidar ve muhalefet partilerinin seçmenleri içinde ise gözle görülür bir farka işaret etti. Başka yandan iktidar partisine oy verenler açısından da yolsuzluğun arttığı fikrinin pek bariz olması dikkat çekti.
Buna göre AK PARTİ seçmeninin yüzde 44’ü, MHP seçmeninin yüzde 63’ü son iki yılda yolsuzluğun arttığını düşünürken bu oran, CHP seçmenleri içinde yüzde 97, İYİ Parti seçmenleri içinde yüzde 91, HDP seçmenleri içinde ise yüzde 92’ye çıktı.
Toplumun yüzde 60’ı ise hükümeti yolsuzlukla gayret konusunda başarısız buluyor. Lakin parti tercihlerine nazaran AK PARTİ seçmeninin eğilimi başkalarından çok farklı. DÜZGÜN Parti seçmeninin yüzde 91’i, CHP seçmeninin yüzde 86’sı, HDP seçmeninin yüzde 85’ine bakılırsa hükümet yolsuzlukla uğraşta başarısız. Bu oran MHP seçmeninde yüzde 46, AK PARTİ seçmeninde ise yüzde 19’a düşüyor.
Milletlerarası Şeffaflık Örgütü Türkiye Temsilcisi Oya Özarslan, “AKP ve MHP seçmeninin, genel olarak ülke ortasında yolsuzluğun arttığını tabir ederken, soru hükümetle ilgili bir mevzuya gelince burada görüş değiştirip sorumluyu hükümetten öbür yerlerde arama yöneliminde olduğunu görüyoruz” diyor.
Lakin Özarslan’a nazaran oran kutuplaşmadan dolayı düşse de AK PARTİ seçmeninin beşte biri, MHP seçmeninin de yüzde 45 civarının hükümetin başarısız olduğunu düşünmesi değerli bir bulgu.
SİYASİ PARTİLERDE YOLSUZLUK
Çalışmanın bulgularına nazaran toplumun yüzde 82 üzere büyük bir çoğunluğu siyasi partilerde yolsuzluk olduğunu düşünürken, yüzde 77 belediye ve mahallî idarelerde, yüzde 75 kamu kurumlarında, yüzde 74 medyada, yüzde 73 ise özel kesimde ‘yolsuzluk var’ dedi.
Araştırmaya katılanlar en hayli yolsuzluk yapılan kamu kurumlarının yüzde 57 ile gümrük-dış ticaret olduğu görüşünde. Bunu yüzde 53 ile vergi dairesi, ruhsat ve imar, yüzde 47 ile tapu dairesi, yüzde 44 ile yargı, yüzde 43 ile hazine ve para siyaseti, yüzde 40 ile eğitim izledi.
Toplumun bakılırsace daha epey güvendiği alanlar ise dini kurumlar, diyanet, sıhhat, emniyet ve iç güvenlik.
Toplumun üçte biri bu kurumlar ve alanlarda yolsuzluk yapıldığını düşünüyor. Toplumun yüzde 17’si ise orduyu, kamuda en hayli yolsuzluk yapılan alanlardan biri olarak gösterdi.
İHALELER DİKKAT ÇEKTİ
Özarslan, en epeyce yolsuzluk yapılan süreçler sorulduğunda yanıtın ihaleler olduğunu söylüyor. Buna göre toplumun yüzde 85’i ihaleleri en çok yolsuzluk yapılan süreç olarak görüyor. İhaleleri ise yüzde 83 ile gümrük süreçleri ve yüzde 82 ile imar ve ruhsat süreçleri takip etti.
Araştırmaya katılanlar Türkiye’de yolsuzluğun niçinlerini yüzde 80 ile cezasızlık, ihale sistemleri, yüzde 77 ile kurumların şeffaf olmaması, yüzde 76 ile siyaset sermaye alakası, dokunulmazlıklar, yüzde 71 basının özgür olmaması ve yüzde 43 ile kamuda maaşların yetersiz olması formunda sıraladı.
AK PARTİ seçmeninin yüzde 62’si, MHP seçmeninin yüzde 68’si ihale sistemlerinin yolsuzluk üzerinde tesirli yahut epey tesirli olduğunu düşündüğünü belirtirken bu oran, İYİ Parti seçmeni için yüzde 88, CHP seçmeni için yüzde 91, HDP seçmeni için yüzde 94’e çıktı.
Milletlerarası Şeffaflık Örgütü Türkiye Temsilcisi Özarslan’a göre büyük yolsuzluk skandallarının soruşturulmaması, tersine bu skandalları gündeme getiren kamu bakılırsavlilerinin ya da gazetecilerin cezalandırılması, hukuk devleti prensibinin kıymetli ölçüde zedelenmesine ve cezasızlık külçeşidinin yaygınlaşmasına niye oldu.
YOLSUZLUĞU GÖRENLER SESSİZ KALIYOR
Toplum genelinde yolsuzluğa dair fikirler ve algılar pek fazla olsa da kendisi yahut bir tanıdığının hiç yöntemsiz ödeme yapıp yapmadığı ya da dolaylı yoldan bu biçimde bir durumu yasayıp yasamadığı sorusuna karşılık vermeyenlerin oranı yüzde 89,5’i buluyor. Yolsuzlukla karşılaştığını belirtenlerin oranı yüzde 11’de kalıyor.
Oya Özarslan, toplumun bu soruda büyük ölçüde sessiz kalmasının söz özgürlüğü üstündeki baskılarla ilgili olduğu görüşünde: “İnsanlar bununla ilgili görüş geliştirmekten çekiniyor, karşılaştılar ise şikâyette bulunmaktan çekiniyor. Yargı yollarının şikâyet yollarının da kapalı olduğunu düşünüyor.”
Çalışmanın bulguları, yolsuzlukla müsabakasına karşın şikâyette bulunmayanların yüzde 53’ünün yasal şikâyette bulunmanın bir yararı olmayacağını düşündükleri için, yüzde 32’sinin de muhtaçlık duymadıkları için şikâyette bulunmadıklarını gösteriyor. Geri kalanların ise yüzde 10’u olumsuz bir reaksiyon almaktan çekiniyor.